ROZWÓJ DZIECI ZABURZONY PRZEZ BŁĘDY RODZICÓW

Zaburzenia czy zakłócenia rozwoju i zachowania u dzieci mogą mieć różnorakie przyczyny, zdarza się jednak, że źródło problemu leży po stronie rodziców. Istnieje bowiem wiele nieprawidłowości w funkcjonowaniu dziecka, mających różnorodny przebieg i nasilenie, wywołanych zachowaniami rodziców.

Płodowy zespół alkoholowy ( FAS)

Jest to jednostka chorobowa, której skala jest ogromna, a za jej pojawienie się odpowiedzialna jest matka. Stanowi zespół nieprawidłowości stwierdzonych u dzieci matek spożywających alkohol w okresie ciąży.

Główne nieprawidłowości w budowie i wyglądzie dziecka z FAS to:

• Waga niższa od normalnej
• Nieprawidłowości w budowie twarzy
• Mikrocefalia
• Wiotkość mięśni
• Skrócony i zakrzywiony mały palec
• Deformacja genitaliów
• Deformacja kręgosłupa
• Porost włosów na karku
• Gołębia klatka piersiowa
• Nieprawidłowości w budowie serca
• Niedorozwinięte palce
• Przepuklina
• Nieprawidłowości w budowie nerek
• Deformacje bioder

Obszary i deficyty, które utrudniają uczniowi z FAS codzienne funkcjonowanie w szkole:

• Nie rozumie pojęć abstrakcyjnych

• Ma trudności w czytaniu, pisaniu i rozumieniu
• Ma trudności w rozumieniu pojęć: liczby, przestrzeni i czasu
• Wolno pracuje, szybko się meczy
• Ma zaburzenia czucia głodu i sytości
• Ma trudności w odbiorze wrażeń
• Ma trudności w zakresie motoryki
• Ma uszkodzenia narządu wzroku i słuchu
• Jest nadwrażliwy na dotyk
• Nie potrafi utrzymać prawidłowej postawy ciała, ma zaburzenia równowagi
• Ma problemy z koordynacja ruchów
• Mówi niewyraźnie, ma wadę wymowy
• Nie wykonuje ruchów naprzemiennych
• Jest niestabilny emocjonalnie, często zmienia mu się nastrój
• Nie potrafi działać spontanicznie
• Ma trudności w zapamiętywaniu i koncentrowaniu uwagi
• Jest nadruchliwy i bywa agresywny

Sposoby wspierania uczni z FAS

Ograniczenie nadaktywności

• Wykorzystuj podczas lekcji ćwiczenia ruchowe jako przerywniki
• Wprowadź sygnał, znak informujący o obowiązku powrotu do ławki
• Zadania, czynności wymagające skupienia uwagi poprzedzaj aktywnością
• Zezwól na manipulowanie piłeczką lub kostka Rubika

Eliminowanie złości i agresji

• Rozmawiaj na temat sytuacji kryzysowych, postaraj się wspólnie z uczniem wskazać sygnały poprzedzające wybuch złości
• W sytuacji wybuchu złości znajdź dla ucznia miejsce, w którym będzie mógł wyciszyć się w samotności
• Gdy emocje opadną, omawiaj z uczniem zaistniałą sytuację ustal przyczyny agresywnego zachowania
• Wskazuj różnorodne sposoby rozładowania napięcia emocjonalnego
• Odwołuj się do obowiązującego regulaminu lub kontraktu, który znajduje się zawsze w zasięgu wzroku ucznia
• Ważne zasady: nigdy nie obwiniaj, nie zawstydzaj, nie oskarżaj, nie pouczaj, lecz pozwól dziecku, aby samo wyciągało wnioski z nieodpowiedniego zachowania

Konstruktywne rozładowanie napięcia i frustracji

• Zapewnij uczniowi miejsce w najbliższym sąsiedztwie nauczyciela
• Zachęcaj ucznia do utrzymania porządku w najbliższym otoczeniu
• Chcąc ułatwić odbiór informacji werbalnych, możesz wprowadzić możliwość korzystania ze słuchawek
• Wyeliminuj wszelkie niepotrzebne w wystroju klasy bodźce, które w sposób negatywny wpływają na dziecko

Utrzymanie struktury i rutyny

• Wprowadź rozkład dnia, tygodnia, miesiąca, zawieś go w widocznym miejscu i odwołuj się do niego w razie potrzeby
• Chcesz wprowadzić zmiany, omawiaj je z uczniem
• Wyznacz ucznia, który w razie potrzeby udzieli pomocy koleżeńskiej
• Staraj się redukować i ograniczać możliwość wyboru, ponieważ dzieci z FAS maja problem z podejmowaniem decyzji

Zapewnienie komfortowego przemieszczania się po budynku szkoły

• Przygotuj plan szkoły z zaznaczonymi trasami, które uczeń musi pokonywać
• Wprowadź kodeks zasad, który musi być respektowany przez wszystkich nauczycieli
• Jeśli uczeń jest nadwrażliwy na bodźce słuchowe, zezwól na wcześniejsze opuszczanie klasy w towarzystwie pomocnika koleżeńskiego
• Systematycznie podejmuj rozmowy na temat sytuacji sprawiających trudności i modyfikuj wykorzystywana strategię

Rozwijanie atmosfery życzliwości i tolerancji

• Uświadamiaj innych uczniów na temat różnorodnych chorób deficytów i zaburzeń
• Wprowadzaj reguły panujące w klasie i przestrzegaj ich – ważna jest konsekwencja
• Ustalaj system kar i nagród

Zespół zaburzenia więzi (RAD)

Badacze problemu jako główne przyczyny powstawania zaburzenia wskazują:

• Odseparowanie dziecka od matki w trzech pierwszych latach życia
• Wystąpienie choroby psychicznej rodzica
• Brak zaspokojenie podstawowych potrzeb
• Zaniedbanie
• Wykorzystywanie
• Przemoc

Uczeń z syndromem RAD:

• Bez problemu manipuluje ludźmi
• Nie przejawia uczuć w stosunku do rodziców, podejmuje działania mające na celu krzywdzenie opiekunów
• Lgnie do obcych, potrafi im okazywać pozytywne uczucia- głównie w celu manipulacji
• Ma niska samoocenę
• Nie potrafi zapanować nad emocjami, zachowaniami
• Ma trudności w utrzymaniu kontaktu wzrokowego, bez problemu czyni                   to jedynie w sytuacji złości lub kłamstwa
• Przyjmuje postawę roszczeniową
• Nadmiernie kontroluje sytuacje i zdarzenia
• Jest buntowniczy i kłótliwy nawet w najbladziej błahych sprawach
• Przejawia skrajne zachowania
• Ma trudności z nawiązywaniem i podtrzymywaniem kontaktu z rówieśnikami
• Nie ma umiejętności myślenia przyczynowo- skutkowego
• Jest nastawiony antyspołecznie
• Przejawia okrucieństwo wobec ludzi i zwierząt
• Ma zaburzony system wartości
• Jest agresywny można zaobserwować u niego objawy depresji
• Jest egoistą, nieprzejawiającym empatii i nieposiadającym zasad moralnych
• Zadaje mnóstwo pytań często nieadekwatnych do sytuacji i wymaga odpowiedz na nie
• Dość często kłamie bez szczególnej przyczyny
• Niszczy przedmioty swoje i innych
• Przejawia zachowania mające na celu autoagresję
• Nie potrafi nawiązać odpowiedniej rozmowy
• Kradnie
• Ma nietypowe nawyki żywieniowe
• Mimo normy intelektualnej trudniej przejawia wiadomości z uwagi na wewnętrzny opór
• Jego fascynacją jest zło ogień, krew
• Ma częste poczucie winy
• Jest podatny na uzależnienia
• Nie potrafi zaufać innym
• Nie dba o higienę osobistą
• Celowo odsuwa się od członków rodziny
• Jego mózg funkcjonuje nieco inaczej

„ Starzy maleńcy”

Niezwykle ważnym, a jednocześnie niepokojącym zjawiskiem jest wymaganie od dzieci, aby już od najmłodszych lat były „ małymi dorosłymi”, ideałami, miniaturową kopią rodziców w każdej sferze. Takie zjawiska zdarzają się zarówno w rodzinach pozornie prawidłowo funkcjonujących, jak i tych przejawiających patologie. W tym drugim przypadku dziecko najczęściej staje się dorosłe, ponieważ musi brać odpowiedzialność za niedojrzałych rodziców. Kolejnym determinantem tego zjawiska jest zaburzenie relacji w rodzinie.

Opracowała A. Wałęsa