ZSMS
Od początku roku szkolnego minęło już dość czasu, by część naszych uczniów zaczęła borykać się z brakami w nauce. W jaki sposób możemy skutecznie wspierać ich w nadrabianiu materiału i przeciwdziałać spowodowanym zaległościami wagarom?
Przyczyny zaległości
- Trudna sytuacja życiowa
- Złe nastawienie do nauki
- Problemy z wiarą w siebie
- Nieobecności
- Zmartwienia
- Niedostosowanie stopnia trudności lekcji
- Nuda na lekcjach
- Nieumiejętność uczenia się
Jak zapobiegać?
Warto zwrócić uwagę na rozwijanie u uczniów:
- Dobrej, ale racjonalnej, adekwatnej samooceny, wiary w swoje możliwości, akceptacji samego siebie
- Optymalnego poziomu motywacji
- Zdolności trafnej oceny swoich silnych i słabszych stron, własnych możliwości i ograniczeń
- Umiejętności w zakresie regularnego, efektywnego uczenia się
- Zdrowego, racjonalnego podejścia do popełniana błędów, porażek i niepowodzeń
- Kompetencji osobistych
Bardzo ważne jest też to, w jaki sposób nauczyciel prowadzi lekcje, przekazuje materiał i weryfikuje wiedzę uczniów – tu zwracamy szczególną uwagę na:
- Prowadzenie lekcji w przystępny i interesujący sposób
- Klarowne objaśnianie podstaw poruszanych zagadnień i upewnianie się, że wszyscy opanowali podstawy przed przejściem do bardziej zaawansowanej tematyki
- Częste weryfikowanie wiedzy uczniów
- Troskę o dobrą, przyjazną atmosferę panującą podczas lekcji
- Utrzymywanie w klasie przyjaznej uczniom dyscypliny
- Konstruktywne informacje zwrotne
- Przewaga motywacji pozytywnej
- Docenianie uczniów
Pożegnanie z zaległościami
Kiedy zaległości są niewielkie, wystarczyć może krótka powtórka z podstaw dla całej klasy. możemy też zaproponować, by ktoś zgłosił się na ochotnika tej osobie, wspólnie z nią się ucząc. Można tez zorganizować podczas lekcji pracę w grupach i dołączyć to dziecko do „ dobrego” zespołu, który wyjaśni mu materiał.
Przytłaczające zaległości
Co jednak, kiedy zaległości są tak duże, że nie da się ich nadrobić doraźnymi metodami? Takie sytuacje wymagają kompleksowych działań, a często również bliskiej współpracy nauczycieli i rodziców, a nierzadko też pedagoga szkolnego.
Pierwszy krok to rozpoznanie przyczyn zaległości, a także innych przeszkód, które utrudniają dziecku nadrobienie materiału i udzielenie mu pomocy w rozwiązaniu tych problemów. Jednocześnie nauczyciel wraz z rodzicami powinien opracować plan nadrabiania zaległości, który będzie realistycznie uwzględniał możliwości, trudności i potrzeby ucznia.
Kluczowe jest też to, byśmy nie uprzedzali się do ucznia i nie skreślali go, nawet jeśli nie budzi naszej sympatii lub naszym zdaniem słabo rokuje. Pamiętajmy przy tym o potrzebie pozytywnej motywacji.
Kiedy już uda się nam przekonać ucznia do współpracy, należy motywować go na bieżąco, często dając mu konstruktywne informacje zwrotne i zauważając oraz adekwatnie doceniając wszystkie jego starania.
Najlepiej, jeśli pozwolimy uczniowi zaliczać materiał małymi partiami – będzie to łatwiejsze, mniej stresujące, a pierwsze sukcesy zachęcą do dalszych działań.
Należy pamiętać o odpowiednim przygotowaniu rodziców do pracy z dzieckiem – by byli w stanie stworzyć mu sprzyjające warunki do nauki i odpowiednio motywować, dodawać otuchy.
Im większe są zaległości i trudności ucznia, tym więcej osób trzeba będzie zaangażować w stworzenie i realizacje planu naprawczego. Niezbędna może okazać się koordynowana przez wychowawcę współpraca wielu nauczycieli.
Najważniejsze jest, aby nie zostawiać ucznia samego w obliczu ogromu zadania, aby pomóc mu uwierzyć w siebie i sens podejmowanych starań, pokazać mu, jak może to osiągnąć i pomóc mu w tym, a także umożliwić mu rozwiązanie problemów, które były przyczyną zaległości lub które utrudniają ich nadrobienie.
Agnieszka Wałęsa
